Czynności notarialne towarzyszą wielu istotnym wydarzeniom – zarówno w życiu prywatnym, jak i w działalności zawodowej. Uporządkowanie spraw majątkowych, sprzedaż mieszkania, sporządzenie testamentu, przyjęcie spadku czy udzielenie pełnomocnictwa – to tylko niektóre przykłady sytuacji, w których udział notariusza jest nie tylko wymagany przez prawo, ale i praktycznie niezbędny. Warto zatem wiedzieć, na czym polega rola notariusza, jakie są jego obowiązki oraz jak wygląda przygotowanie do czynności notarialnych.
Czym zajmuje się notariusz?
Notariusz jest osobą zaufania publicznego, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości. Jego zadaniem jest sporządzanie dokumentów urzędowych, które mają szczególną moc prawną i wymagają zachowania formy notarialnej. Czynności wykonywane przez notariusza są precyzyjnie opisane w ustawie Prawo o notariacie. Co istotne – notariusz działa bezstronnie, nie reprezentując żadnej ze stron, ale czuwając nad zgodnością dokumentu z prawem i zapewniając, że każda ze stron rozumie skutki prawne danej czynności.
Do najczęściej realizowanych zadań należą:
sporządzanie aktów notarialnych – obejmujących m.in. umowy sprzedaży, darowizny, zniesienia współwłasności, podziału majątku, umowy majątkowe małżeńskie,
przygotowywanie pełnomocnictw do działań prawnych – w tym ogólnych, szczególnych lub czasowych,
sporządzanie i przyjmowanie testamentów,
wydawanie aktów poświadczenia dziedziczenia – stanowiących alternatywę dla postępowania sądowego w sprawach spadkowych,
poświadczanie podpisów, zgodności dokumentów z oryginałem, dat czy tłumaczeń,
protokołowanie zdarzeń prawnych, zgromadzeń lub posiedzeń wspólników spółek.
Wszystkie te czynności mają skutki prawne, dlatego wymagają nie tylko staranności, ale też przejrzystości i zrozumienia zapisów przez wszystkie strony czynności.
Jak przygotować się do wizyty u notariusza?
Odpowiednie przygotowanie to klucz do sprawnego przeprowadzenia czynności notarialnej. Zależnie od rodzaju sprawy, przed wizytą warto przygotować:
ważny dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport,
dane wszystkich stron czynności – imiona, nazwiska, adresy, PESEL, NIP, a w przypadku osób prawnych – dane rejestrowe,
dokumenty źródłowe – np. akt własności, wypis z księgi wieczystej, wypis z rejestru gruntów, decyzje administracyjne,
projekt umowy lub spis ustaleń, jeżeli strony wcześniej przygotowały treść lub założenia czynności.
Warto wcześniej skontaktować się z kancelarią notarialną, by uzyskać szczegółową listę wymaganych dokumentów. W wielu przypadkach kancelaria poprosi o przesłanie skanów z wyprzedzeniem – co pozwala przygotować projekt aktu i zweryfikować kompletność dokumentacji jeszcze przed wizytą.
Opłaty notarialne – co obejmują?
Koszt czynności notarialnych określony jest w oparciu o obowiązującą taksy notarialnej – czyli przepisów, które wskazują maksymalne wynagrodzenie notariusza za poszczególne działania. Na ostateczną kwotę wpływają także inne elementy, takie jak:
podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – np. przy umowach sprzedaży,
podatek od spadków i darowizn – jeżeli zachodzi taka konieczność,
opłaty sądowe – np. przy wpisie do księgi wieczystej,
VAT, który może być doliczany w określonych sytuacjach.
Notariusz ma obowiązek poinformować klienta o wszystkich kosztach przed podpisaniem dokumentów – przejrzystość i jasne warunki finansowe to podstawowy standard działania kancelarii.
Czy lokalizacja kancelarii ma znaczenie?
W niektórych przypadkach – zdecydowanie tak. Czynności notarialne często wymagają osobistego udziału kilku stron, przedstawienia oryginałów dokumentów lub późniejszego dostarczenia uzupełnień. Dlatego dogodna lokalizacja kancelarii oraz możliwość wcześniejszego umówienia wizyty to istotne elementy organizacyjne.
Choć kancelarie zazwyczaj pracują od poniedziałku do piątku, niektóre z nich oferują bardziej elastyczne terminy, co bywa przydatne przy sprawach pilnych lub trudnych logistycznie.
Potrzebujesz więcej informacji?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o zakresie pracy notariusza, wymaganych dokumentach, przebiegu poszczególnych czynności oraz kwestiach organizacyjnych – wejdź na http://www.notariusz-ligota.pl. Znajdziesz tam praktyczne informacje, które ułatwią przygotowanie do wizyty i pozwolą bez stresu przejść przez formalności.
